Wychowanie do życia

 

Wychowanie do życia w rodzinie . Nowa podstawa programowa .

Rozporządzenie MEN z dn.2 czerwca 2017r.

Cele kształcenia - wymagania ogólne

(Większość treści wpisuje się w spiralny układ programu tzn. zagadnienia poznane w klasach młodszych poszerza się i uzupełnia w klasach starszych).

 

I. Ukazywanie wartości rodziny w życiu osobistym człowieka. Wnoszenie pozytywnego wkładu w     życie swojej rodziny.

II. Okazywanie szacunku innym ludziom, docenianie ich wysiłku i pracy, przyjęcie postawy szacunku wobec siebie.

III. Pomoc w przygotowaniu się do zrozumienia i akceptacji przemian okresu dojrzewania. Pokonywanie trudności okresu dorastania.

IV. Kształcenie umiejętności przyjęcia integralnej wizji osoby. Wybór i urzeczywistnianie wartości służących osobowemu rozwojowi. Kierowanie własnym rozwojem, podejmowanie wysiłku samowychowawczego zgodnie z uznawanymi normami i wartościami. Poznawanie, analizowanie i wyrażanie uczuć. Rozwiązywanie problemów.

V. Pozyskanie wiedzy na temat organizmu ludzkiego i zachodzących w nim zmian rozwojowych w okresie prenatalnym i postnatalnym oraz akceptacja własnej płciowości. Przyjęcie integralnej wizji ludzkiej seksualności. Umiejętność obrony własnej intymności i nietykalności seksualnej oraz szacunek dla ciała innej osoby.

VI. Uświadomienie i uzasadnienie potrzeby przygotowania do zawarcia małżeństwa i założenia rodziny. Zorientowanie w zakresie i komponentach składowych postawy odpowiedzialnego rodzicielstwa.

VII. Korzystanie ze środków przekazu, w tym z internetu, w sposób selektywny, umożliwiający obronę przed ich destrukcyjnym oddziaływaniem.

 

Treści nauczania wymagania szczegółowe

 

I. Rodzina. Uczeń:

          1) wie, co składa się na dojrzałość do małżeństwa i założenia rodziny; zna kryteria wyboru

          współmałżonka, motywy zawierania małżeństwa i czynniki warunkujące trwałość i    

           powodzenie  relacji małżeńskiej i rodzinnej;

          2) rozumie, jakie miejsce zajmuje rodzina w społeczeństwie;

          3) rozpoznaje typy struktury rodziny: rodzina wielopokoleniowa, rodzina pełna, rodzina

             niepełna, rodzina zrekonstruowana;

          4) wyjaśnia miejsce dziecka w rodzinie i jej rolę dla niego: w fazie prenatalnej, podczas

            narodzin,  fazie niemowlęcej, wczesnodziecięcej, przedpokwitaniowej, dojrzewania,   

            młodości, wieku średniego, wieku późnego;

            5) potrafi komunikować swoje uczucia i budować prawidłowe relacje rodzinne;

6) wie, jak okazać szacunek rodzeństwu, rodzicom i dziadkom oraz docenić ich wkład w życie rodzinne; potrafi wymienić za co i w jaki sposób można wyrazić im wdzięczność;

7) rozumie, na czym polega odpowiedzialność wszystkich członków za atmosferę panującą w rodzinie; wie, jak komunikować uczucia, wyrażać pamięć, składać życzenia z okazji ważnych rocznic rodzinnych, imienin, urodzin, Dni Matki, Ojca, Babci i Dziadka, być uprzejmym i uczynnym każdego dnia;

           8) zna i rozumie funkcje rodziny, np. prokreacyjna, opiekuńcza, wychowawcza oraz ich

                znaczenie na poszczególnych etapach rozwoju człowieka;

9) wyjaśnia, czego dotyczy i w czym przejawia się rodzinne wychowanie do miłości, prawdy, uczciwości, wychowanie patriotyczne, religijne, moralne;

10) przyswaja wartości i tradycje ważne w rodzinie, w tym wspólne świętowanie, organizacja i przeżywanie wolnego czasu;

11) zauważa i docenia formacyjną rolę rodziny w zakresie przekazywania wiedzy (o życiu, człowieku, świecie, relacjach międzyludzkich), kształtowania postaw, ćwiczenia umiejętności, tworzenia hierarchii wartości, uczenia norm i zgodnych z nimi zachowań;

12) zna i stosuje zasady savoir vivre’u zarówno wobec gości, jak i najbliższych członków rodziny;

           13) wie, na czym polega instytucjonalna pomoc rodzinie w sytuacji: choroby, uzależnienia,

               ubóstwa, bezrobocia, zachowań ryzykownych, problemów pedagogicznych,         

               psychologicznych,  prawnych.

 

II. Dojrzewanie. Uczeń:

1) rozpoznaje zmiany fizyczne i psychiczne; zauważa i akceptuje zróżnicowane, indywidualne tempo rozwoju;

2) zna kryteria dojrzałości biologicznej, psychicznej i społecznej; 3) rozumie, czym jest cielesność, płciowość, seksualność;

4) wskazuje różnice w rozwoju psychoseksualnym dziewcząt i chłopców; 5) wyjaśnia, na czym polega identyfikacja z własną płcią;

6) zna zagrożenia okresu dojrzewania, takie jak: uzależnienia chemiczne i behawioralne, presja seksualna, pornografia, cyberseks, prostytucja nieletnich; potrafi wymienić sposoby profilaktyki i przeciwdziałania;

7) omawia problemy wieku młodzieńczego i sposoby radzenia sobie z nimi;

8) rozumie, jak budowane są relacje międzyosobowe, wyjaśnia ich znaczenie w rozwoju społeczno-emocjonalnym; potrafi przedstawić istotę: koleżeństwa i przyjaźni, sympatii młodzieńczych, pierwszych fascynacji, zakochania, miłości; zwraca uwagę na potrzebę i wartość wzajemnego szacunku, udzielania pomocy, empatii i współpracy;

9) uczestniczy w podziale obowiązków; korzysta z pomocy innych i sam jej udziela; potrafi dzielić czas pomiędzy pracę i rekreację; wie jak tworzyć atmosferę świętowania;

10) przedstawia rolę autorytetów w życiu człowieka, wymienia osoby uznane za autorytety przez innych i siebie.

 

III. Seksualność człowieka. Uczeń:

1) określa pojęcia związane z seksualnością: męskość, kobiecość, komplementarność, miłość, wartość, małżeństwo, rodzicielstwo, odpowiedzialność; wyjaśnia na czym polega i czego dotyczy integracja seksualna;

2) rozumie znaczenie odpowiedzialności w przeżywaniu własnej płciowości oraz budowaniu trwałych i szczęśliwych więzi;

3) określa główne funkcje płciowości, takie jak: wyrażanie miłości, budowanie więzi i rodzicielstwo, a także wzajemna pomoc i uzupełnianie, integralna i komplementarna współpraca płci;

4) rozumie, na czym polega prawo człowieka do intymności i ochrona tego prawa;

5) wyjaśnia, na czym polega odpowiedzialność mężczyzny i kobiety za sferę seksualną i prokreację;

            6) charakteryzuje związek istniejący pomiędzy aktywnością seksualną a miłością i

             odpowiedzialnością; omawia problemy związane z przedmiotowym traktowaniem    

             człowieka w dziedzinie seksualnej;

           7) potrafi wymienić argumenty biomedyczne, psychologiczne, społeczne i moralne za

            inicjacją seksualną w małżeństwie;

            8) przedstawia przyczyny, skutki i profilaktykę przedwczesnej inicjacji seksualnej;

            9) zna choroby przenoszone drogą płciową; rozumie ich specyfikę, rozwój i objawy; wie,

             jakie są drogi przenoszenia zakażenia; zna zasady profilaktyki; 10) potrafi wymienić  

             różnice pomiędzy edukacją a wychowaniem seksualnym; 11) potrafi scharakteryzować i    

             ocenić różne odniesienia do seksualności: permisywne, relatywne i normatywne; 12)  

             rozumie wartość trwałości małżeństwa dla dobra rodziny.

IV. Życie jako fundamentalna wartość. Uczeń:

 

          1) wyjaśnia, co to znaczy, że życie jest wartością;

          2) rozumie, na czym polega planowanie dzietności rodziny; wie, jakie aspekty należy

           uwzględnić przy podejmowaniem decyzji prokreacyjnych;

          3) zna zasady przygotowania kobiet i mężczyzn na poczęcie dziecka oraz rozumie,

           czym jest odpowiedzialne rodzicielstwo; 

         4) wyraża postawę szacunku i troski wobec życia i zdrowia człowieka od poczęcia do

           naturalne śmierci;

         5) zna fazy psychofizycznego rozwoju człowieka w okresie prenatalnym i postnatalnym;

          orientuje się w czynnikach wspomagających i zaburzających jego psychiczny, fizyczny,  

          duchowy i społeczny rozwój;

         6) rozumie, czym jest opieka prekoncepcyjna i prenatalna uwzględniająca zdrowie ojca, matki

           i dziecka, formy prewencji, profilaktyki i terapii;

         7) ma szacunek dla ludzkiego ciała; zna podstawy higieny; troszczy się o zdrowie: właściwe

          odżywianie, odpowiedni strój, sen i aktywność fizyczną;

         8) pozytywnie odnosi się do osób z niepełnosprawnością, widząc w nich wartościowych

           partnerów w koleżeństwie, przyjaźni, miłości i rodzinie;

         9) wyraża troskę o osoby chore i umierające; zachowuje pamięć o zmarłych, współtowarzyszy

          bliskim w przeżywaniu żałoby.

 

 

V. Płodność. Uczeń:

 

        1) wie, że płodność jest wspólną sprawą kobiety i mężczyzny;

        2) potrafi przedstawić fizjologię płodności i wymienić hormony warunkujące płodność kobiet i

           mężczyzn;

        3) zna metody rozpoznawania płodności, ich przydatność w planowaniu rodziny i diagnostyce

          zaburzeń;

       4) przedstawia problem niepłodności; określa jej rodzaje, przyczyny, skutki; wyjaśnia na czym

         polega profilaktyka i leczenie;

       5) definiuje pojęcie antykoncepcji i wymienia jej rodzaje, dokonuje oceny stosowania

         poszczególnych środków antykoncepcyjnych w aspekcie medycznym, psychologicznym,  

        ekologicznym, ekonomicznym, społecznym i moralnym;

       6) zna różnice między antykoncepcją a naturalnym planowaniem rodziny, zapłodnieniem in

         vitro a  naprotechnologią;

      7) rozumie, czym jest ciąża i poród oraz jak powinno wyglądać przyjęcie dziecka jako nowego

         członka rodziny;

       8) potrafi wyjaśnić rolę i zadania szkół rodzenia oraz wartość naturalnego karmienia;

       9) wie, jak istotne znaczenie, zarówno w aspekcie medycznym, psychologicznym, jak i

         społecznym ma gotowość członków rodziny na przyjęcie dziecka z niepełnosprawnością;

     10) rozumie sytuację rodzin mających trudności z poczęciem dziecka i doświadczających

         śmierć dziecka przed narodzeniem;

     11) wie, czym jest adopcja i rodzina zastępcza oraz jakie  jest ich znaczenie dla dzieci, rodziców

          i społeczeństwa.

 

 

 

 

 

 

 

Treści realizowane w klasie IV

 

• Wspólnota domu, serca i myśli – funkcje rodziny 
• Witaj w domu –funkcje prokreacyjna  i opiekuńcza  
• Zasady i normy – funkcje wychowawcza  i socjalizacyjna 
• Miłość, która scala, czyli funkcje  psychiczno-uczuciowa i kontrolna 
• Jesteśmy razem – funkcje rekreacyjno- towarzyska,  kulturowa i ekonomiczna
•   Człowiek istota płciowa 
• Przekazywanie życia  
• Przekazywanie życia    
• U progu dojrzewania 
• Rodzi się dziecko
• Intymność
• Obrona własnej intymności
• Koleżeństwo
• Dobre wychowanie
• Internet świat prawdziwy czy nieprawdziwy

 

Treści realizowane w klasie V

 

• Gdzie dom ,tam serce twoje
• Rodzina-moje okno na świat
• Emocje i uczucia
• Porozmawiajmy
• Święta coraz bliżej
• Zaplanuj odpoczynek
• Mądry wybór w świecie gier
• Uprzejmość i uczynność
• Poszukiwany przyjaciel
• Moje ciało
• Dojrzewam
• Dbam o higienę
• Zdrowy styl życia
• Zrozumieć siebie i innych
•  

 Treści realizowane w klasie VI

 

• Z rodziny się nie wyrasta
• Rodzinne wychowanie
• Rozwój ku dojrzałości i odpowiedzialności
• Sztuka rozmowy
• Gdy trudno się porozumieć
• Czy wszyscy tak robią?
• Zarządzanie sobą
• Mój styl to zdrowie
• Dojrzewam do kobiecości
• Dojrzewam do męskości
• Mam swoją godność
• Media- wybieram świadomie, korzystam bezpiecznie
• Stalking, hejting, cyberprzemoc
• Jak mogę ci pomóc?
• Czasami pod górkę

 

Treści realizowane w klasie VII

 

• Rozwój człowieka
• Dojrzałość co to znaczy
• Dojrzewanie – rozwój fizycznych
• Zmiany psychiczne w okresie dojrzewania
• Pierwsze uczucia
• Przekazywanie życia
• Mężczyzna i kobieta, układ rozrodczy
• Czas oczekiwania
• Pierwsze kroki w szczęśliwe dzieciństwo
• Komunikacja w rodzinie
• Savoir vivre, czyli zasady dobrego wychowania
• Utrata wolności. Zagrożenia, uzależnienia chemiczne
• Uzależnienia behawioralne
• Ludzie drogowskazy

 

Treści realizowane w klasie VIII

 

• Budowanie relacji międzyosobowych
• Na początek zakochanie
• O etapach i rodzajach miłością
• Rozwój psychoseksualny człowieka
• Seksualność człowieka
• Przedwczesna inicjacja seksualna
• Choroby przenoszone drogą płciową
• AIDS
• Metody rozpoznawania płodności
• Antykoncepcja i środki wczesnoporonne
• Niepłodność i wielkie pragnienie dziecka
• Inicjacja seksualna. Czy warto czekać
• Dojrzałość do małżeństwa
• Wobec choroby, cierpienia i śmierci